პიონერული სული

ბგერა, მთელი თავისი კომპლექსურობითა და სილამაზით, ყოველდღიური ცხოვრების სასიცოცხლო ნაწილია - და იმათთვის, ვინც თვალს ადევნებს კარგად შექმნილი ხმოვანი მოვლენების ღირებულებას, არაფერია იმაზე მეტად საინტერესო, ვიდრე ნამდვილად უმაღლესი ხარისხის ჟღერადობა. ერთ-ერთი ასეთი ადამიანია ჰოლანდიელი კომპოზიტორი და ტექნოლოგი პოლ ომენი, რომელიც ამბობს, რომ ბგერა ყოველთვის იყო „წარმოსახვის გზა“.

ეს ადრეული ბავშვობის კვლევა იმის, რაც მას შეეძლო მოესმინა, იყო ცხოვრებისეული გატაცების დასაწყისი; ომენმა თავისი კარიერა მიუძღვნა ადამიანისა და ხმის სამყაროს შორის არსებული, რთული ურთიერთობების შესწავლას.

„მე ვუსმენ იმას, რაც ხდება ბგერებსა და სივრცეს შორის, და ასევე ბგერებსა და ჩემ სხეულს შორის,“ ამბობს ის. „რაც უფრო მეტი რეზონანსისა და არეკვლის დანახვა შეგიძლიათ, რომელსაც ბგერა იწვევს სივრცეში, მით უფრო იაზრებთ, რომ ის ხმები, რომლებსაც თქვენ აღიქვამთ, მთლიანად შედგება მსგავსი ურთიერთქმედებისგან, რაც გამოწვეულია გარემოსთან ურთიერთკავშირის შედეგად.“

ომენი, რომელიც ცხოვრობს და მუშაობს ბუდაპეშტში, სადაც მან დააარსა სივრცითი ბგერის ინსტიტუტი 2015 წელს. თავდაპირველად, იგი ფოკუსირებული იყო თეატრისა და ოპერისთვის მუსიკის შექმნაზე, მაგრამ 2007 წელს, მან გადაიტანა ყურადღება სივრცის, ბგერისა და აღქმის შესწავლაზე თავის კომპანია - 4DSOUND-თან ერთად, სადაც ის მუშაობდა თავის გუნდთან ერთად და დღეისათვის შექმნა 70-ზე მეტი, თითქმის ასი სივრცითი ბგერის თანამედროვე პროექტი და გამოავლინა ძლიერი დაინტერესება მოსმენის გამოცდილების გაუმჯობესებაში.

„რაც უფრო მეტად ვაუმჯობესებთ მოსმენის გამოცდილებას, მით უფრო სივრცობრივად ვისმენთ,“ განმარტავს ის. „მოსმენის მაღალი ხარისხის გამოცდილება ნიშნავს ხმოვან სისტემას, რომელიც არ იქცევს ყურადღებას თავის თავზე, არამედ ყურადღებას ამახვილებს გარემოზე და ბგერებზე, როგორც გარემოს ნაწილზე და მასში მოძრაობაზე. ხმოვანი სისტემა მხოლოდ ერთ-ერთი ელემენტია, ხოლო სივრცის დიზაინი, მისი შინაგანი მიმოქცევა, სოციალური ასპექტები და - თუმცა არა უკანასკნელი - ბგერის შემცველობა ის ელემენტებია, რომლებიც უნდა შეესაბამებოდეს, რათა გარდაქმნას გამოცდილება, როგორც ერთი მთლიანი.

ომენისთვის, ეს გამოცდილება დამოკიდებულია მსმენელის აქტიურ მონაწილეობაზე, ისევე, როგორც მოწყობილობის ხარისხზე.

„ჩვენი ყურადღების სფეროები იმდენად დამოკლდა, რომ ბევრი ადამიანისთვის საჭიროა დიდი ძალისხმევა იმისთვისაც კი, რომ გონებაში მოიპოვოს სივრცე რაიმეზე ფოკუსირებისთვის, რაც სინამდვილეში „მოსმენას“ მოითხოვს,“ ამბობს ის. „თუ ჩვენ გვსურს მივიღოთ უფრო დახვეწილი და ემპირიულად მიმზიდველი მოსმენის გამოცდილება, ჩვენ უნდა გამოვტოვოთ გარემოს ხმაური, სხვაგვარად ჩვენ უბრალოდ ვერაფერს გავიგებთ.“

მიუხედავად იმისა, რომ იგი კვლავ გატაცებულია მუსიკით, რომელსაც ის ქმნიდა ახალგაზრდობიდან მოყოლებული და ყოველდღე სამსახურსა თუ პირად ცხოვრებაში, ის გარშემორტყმულია მრავალზომიერი ბგერების უამრავი ფენით, ომენი აღიარებს, რომ მისთვის საყვარელი რამ, არის სიმშვიდისა და სიჩუმის მოსმენა.

„ჩემ ყოველდღიურ ცხოვრებაში, ძირითადად რის გაგონებაც მინდა არის სიჩუმე,“ აღიარებს ის. „სიჩუმე რა თქმა უნდა შედარებითია, ამიტომ სიჩუმის მაგივრად ალბათ ვიტყოდი: ნაკლები ხმაური და მეტი სივრცე, ასე ჩემს შეგრძნებებს შეუძლიათ გახსნა და სუნთქვა და მე ვიწყებ უფრო მეტის გაგებას.“